Jestem zatrudniony na umowę o pracę w Holandii. Uległem w pracy wypadkowi. Pracodawca był ubezpieczony i jego ubezpieczyciel wypłacił mi odszkodowanie za wypadek w pracy na mocy ugody pozasądowej (uszczerbek na zdrowiu, utracone dochody itd.). Czy od otrzymanej kwoty odszkodowania muszę zapłacić podatek w Polsce? Odszkodowanie w związku z wypadkiem przy pracy Zgodnie z polskim Kodeksem cywilnym ( w związku z wypadkiem przy pracy pracownikowi przysługują roszczenia: Jednorazowe odszkodowanie za uszczerbek majątkowy – art. 444 § 1 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.” Zadośćuczynienie pieniężne za uszczerbek niemajątkowy – art. 445 § 1 1. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.” Renta (w tym tymczasowa) – art. 444 § 2 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.” Odszkodowanie na podstawie art. 444 § 1 sądy przyznają z tytułu kosztów poniesionych przez Pana jako poszkodowanego wynikłych z uszkodzeń ciała lub rozstroju zdrowia lub strat materialnych poniesionych w związku z wypadkiem. W skład tych kosztów wypadku wchodzić mogą w szczególności: koszty leczenia, koszty opieki pielęgniarskiej, usprawnienia mieszkania w związku z inwalidztwem, koszty dojazdu bliskich, przyuczenia do nowego zawodu, utracone zyski oraz wszelkie straty materialne związane z wypadkiem. Zadośćuczynienie na podstawie art. 445 § 1 przyznawane jest w celu rekompensaty cierpień psychicznych i fizycznych występujących po wypadku oraz mogących wystąpić w przyszłości. Niezależnie od tego istnieje przepis bardziej ogólny: „Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. § 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Takie odszkodowanie stanowi niewątpliwie przychód, a zarazem dochód. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (o PIT) stanowi: „Art. 21. 1. Wolne od podatku dochodowego są: (…) 3) otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem: a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym, d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c, g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe; (…).” Czy odszkodowanie uzyskane z tytułu wypadku przy pracy w Holandii, wypłacone na podstawie ugody pozasądowej jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym w Polsce? Pana przypadek nie mieści się we wskazanych wyłączeniach. A zatem pytanie: czy Pańskie odszkodowanie mieści się w ramach tego przepisu? Inaczej mówiąc: czy otrzymane odszkodowanie lub zadośćuczynienie można uznać za takie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw? Analizując cytowany przepis prawa materialnego – art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, uznać trzeba, że zawiera on wyliczenie przychodów bądź dochodów nieobjętych podatkiem, zwolnione od niego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie (ust. 1 pkt 3 cyt. przepisu). Odszkodowaniem, o jakim mowa w tym przepisie, jest każde świadczenie mające na celu naprawienie szkody w rozumieniu art. 361 § 2 które wynika wyłącznie z ustawy, bądź też z ustawy oraz zdarzenia cywilnoprawnego. Sądy administracyjne uznają, że art. 444 § 1 określa zakres i sposób naprawienia szkody. Przepis ten stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Koszty leczenia z pewnością mają konkretny wymiar materialny i mogą być wykazane za pomocą różnych dostępnych dowodów i dokumentów w postaci faktur, rachunków czy potwierdzenia realizacji recept o określonej wysokości. Tym samym wysokość wypłaty świadczenia nie jest dowolna. Jak wskazuje NSA, taka interpretacja przepisu leży w interesie zarówno osoby poszkodowanej, która bez zbędnej zwłoki otrzymuje środki na leczenie lub rehabilitację jak i zakłady pracy jako płatnika. Będąc zobowiązanym z mocy prawa do naprawienia szkody, przystępuje on do realizacji tego obowiązku dobrowolnie przed ewentualnym wydaniem wyroku czy zawarciem ugody, co efektywnie zmniejsza wysokość możliwych odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia. Wypłata należności następuje bez jakiejkolwiek umowy czy porozumienia (lub na mocy ugody pozasądowej) i nie wyłącza możliwości dochodzenia w przyszłości przez poszkodowanego dalszego odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie art. 444 § 1 NSA w wyroku z dnia w sprawie II FSK 2008/11, wskazał, że: „Reasumując, niewątpliwie odszkodowania przyznane z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia na podstawie art. 444 § 1 wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 (...)”. Powinien Pan jednak liczyć się z odmiennym zdaniem fiskusa, a tym samym koniecznością podjęcia obrony, ale z tym nie powinien mieć Pan kłopotów. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

Wypadki w pracy to nieodłączny jej element. Zdarzają się częściej niż często, jednak poszkodowani mają pełne prawo do starania się o odszkodowanie. Nie w Holandii, gdzie większość wypadków w ogóle nie jest zgłaszana. 48-letni Frank - adwokat, prowadzący własną kancelarię w Venlo, od dziesięciu lat zajmujący się prawem pracy, a co za tym idzie odszkodowaniami – mówi, jak to wygląda naprawdę i odsłania nam świat holenderskiej rzeczywistości Polaków w zakładach pracy. Rozmowa została przetłumaczona z języka holenderskiego na polski. Cześć, Frank. Dziękuję, że zgodziłeś się na rozmowę. Nie ma sprawy. Siedzę w temacie od lat, jeśli tylko mogę pomóc, to dlaczego nie? Zacznijmy od tego, dlaczego wypadki w ogóle się zdarzają. Czy jest jakaś zasada? Życie pokazuje, że najwięcej wypadków w pracy ma miejsce z powodu rutyny. Gdy pracownik zaczyna czuć się pewnie i robić wszystko „na pamięć”, traci czujność. Wystarczy chwila nieuwagi i wypadek gotowy. Zawsze znajdą się też cwaniaczki, którzy chcą się popisać przed resztą, ale oni są akurat w mniejszości. Zdarza się też, że pracownik po prostu ma pecha, ale bardzo wielu wypadków, którymi się zajmowałem, można było uniknąć. Wynikały oczywiście z zaniedbań pracodawcy. Co dzieje się po incydencie? Pomogłem wielu Polakom, ale wiem też, że całe mnóstwo nie zgłosiło się ani do mnie, ani do innego adwokata. Niestety, rzeczywistość nie jest zbyt optymistyczna. Wielu szefów zamawia busa do Polski i na tym kończy się sprawa. Nie chcą problemów, a Polacy, nie znając swoich praw, pakują się do domu i leczą na miejscu. Mówiąc wprost, są wykorzystywani przez pracodawców. Jak myślisz, z czego to wynika? Polacy cieszą się z samego w sobie otrzymania oferty pracy, są gotowi jechać od zaraz. Nie interesuje ich nic więcej, jak tylko zarobek. Chcą, by szef był zadowolony, więc nie komplikują spraw, a gdy zdarzy się wypadek, niestety nie walczą o swoje. Zupełnie inaczej wygląda to w Polsce, gdzie pracownicy normalnie zgłaszają się po odszkodowanie. W przypadku pracy w Holandii, nie są świadomi, że w ogóle mogą coś takiego zrobić. Polacy, nie znając swoich praw, po wypadku pakują się do busa No właśnie, jak to wygląda w Holandii? Czy w każdym przypadku możemy walczyć o swoje? Jeśli ponieśliśmy szkodę nie ze swojej winy bądź był to wypadek komunikacyjny, jak najbardziej możemy, a nawet powinniśmy. Co prawda sprawy wypadku w pracy i wypadku komunikacyjnego to dwie różne rzeczy, ale jest jedna ważna kwestia, o którą należy zadbać po incydencie – należy jak najszybciej zgłosić się do kancelarii adwokackiej. Co mówi prawo holenderskie? Prawo holenderskie zakłada, że wszyscy pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia wszystkim pracownikom bezpiecznych warunków pracy, a także wcześniejszego ich przeszkolenia. Mówię o przeszkoleniu, bo większość moich klientów nigdy takiego nie miała, musiała uczyć się od kolegów na własną rękę, została rzucona na głęboką wodę. Jeśli nie wiesz jak daną czynność wykonać to jest wysokie prawdopodobieństwo, że wykonasz ją źle, a gdy wykonasz źle – narazisz siebie na uszczerbek. Szkoda, że wielu pracodawców nie bierze sobie tego do serca. Większość moich Klientów nie została przeszkolona na stanowisko pracy Co z osobami zatrudnionymi nielegalnie? Oni także mogą ubiegać się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie. Nie ma wyjątków. Jeśli zawinił pracodawca, to powinien ponieść konsekwencje. Zamawianie busa do Polski i odsyłanie pracownika do domu to kpina. Jak powinniśmy zachować się, gdy do wypadku dojdzie? Mógłbyś przedstawić to krok po kroku? Oczywiście. Gdy wypadek miał już miejsce, a my zostaliśmy w nim poszkodowani, to po pierwsze musimy powiadomić pracodawcę. Następnie spisujemy protokół powypadkowy i zachowujemy jego kopię dla siebie. Kopia jest ważna, bo daje nam poczucie bezpieczeństwa – mamy dowód na to, że dane zdarzenie faktycznie się odbyło. Jeśli jest to coś bardzo poważnego, należy poinformować też Inspekcję Pracy. Gdy wykonamy te czynności, zgłaszamy się do lekarza, który udokumentuje nasze obrażenia. Jeśli mamy świadków wypadku, weźmy od nich dane. Zdarza się też, że klienci przynoszą ze sobą udokumentowane zaniedbania pracodawcy bądź osób trzecich, najczęściej w formie zdjęć. To bardzo pomaga w sprawie. Jeśli zawinił pracodawca, to powinien ponieść konsekwencje Wspomniałeś o zadośćuczynieniu, na czym to polega? Zadośćuczynienie to delikatny temat, ponieważ nie możemy jednoznacznie określić jego wysokości. Jest to kwestia mocno indywidualna, musimy ocenić zarówno rozmiar szkody, jak i jej charakter. Miałem klienta, który otrzymał naprawdę wysoką kwotę zadośćuczynienia. Tak wysoką, że nie musi pracować do końca życia. Co jest kluczowe w otrzymaniu odszkodowania lub zadośćuczynienia? Tak naprawdę wszystko zależy od argumentów. Jeśli przemawiają one na naszą korzyść, to możemy być prawie pewni, że coś dostaniemy. Czasem to trwa, ale warto się zgłosić i znać swoje prawa. Zawsze staram się, by Klient dostał stuprocentowy zwrot wydatków na leczenie. Czy jakiś przypadek szczególnie utkwił Ci w pamięci? Takich przypadków jest mnóstwo. Pamiętam młodego chłopaka, któremu taśma praktycznie wciągnęła palca. Był nie do odratowania. Kobiety, które pracują na kuchni, zgłaszają się z kolei z oparzeniami czy stłuczeniami na skutek poślizgnięcia się. Częsta jest też praca na rusztowaniu bez zabezpieczenia, takich spraw miałem setki. Jeden pracownik szlifował też bez okularów, a odłamek spowodował poważny problem ze wzrokiem. O wypadkach przy pracy na wózku widłowym mógłbym napisać książkę. To jeden z częstszych incydentów. Czy te osoby otrzymały odszkodowania? Otrzymały, bo się zgłosiły i udokumentowały sprawę. Mężczyzna od wypadku z wózkiem, któremu przejechano nim po stopie, praktycznie został odesłany do Polski. Pracodawca nie poczuwał się do jakichkolwiek konsekwencji. Gdyby nie chłopak, z którym pracował, a który lata temu korzystał z usług mojej kancelarii, pewnie wsiadłby do busa i pojechał. Dlatego tak ważne jest uświadamianie Polakom, że holenderski pracodawca musi zapewnić im bezpieczeństwo w pracy, a w razie wypadku po prostu za to odpowiedzieć. Mężczyzna od wypadku z wózkiem, praktycznie został odesłany do Polski Dziękuję bardzo za rozmowę. Miejmy nadzieję, że Polacy będą coraz chętniej poznawać swoje prawa w Holandii. Niestety wielu Polaków nadal ich nie zna, a przez to holenderscy szefowie mogą nimi manipulować i wykorzystywać ich. Wierzę, że to się wreszcie skończy, a każdy kto poniósł uszczerbek na zdrowiu, dostanie zasłużone odszkodowanie. Pozdrawiam.

wypadek w pracy w holandii odszkodowanie